Một câu chuyện không có twist cũng giống như một chuyến xe đường trường không trạm nghỉ. Người ta chỉ muốn mau tới bến.
Còn nhớ hồi nhiều năm trước, lúc mới chuyển từ viết báo sang viết quảng cáo, tôi đi học lớp viết của anh Sói Ăn Chay (tác giả quyển Ý tưởng này là của chúng mình & 90-20-30). Đó cũng là lần đầu tiên tôi nghe về khái niệm “twist” (dù đã vô tình dùng tới nó trước đó). Sau này, chữ twist còn đi theo ám tôi nhiều lần nữa.
Trong ngôn ngữ kể chuyện, “plot twist” là những nút thắt, tình huống đầy bất ngờ, bẻ câu chuyện đi ngược hẳn với sự quen thuộc, nằm ngòai tưởng tượng và giả định của khán giả. Nhờ đó, bộ phim, quyển tiểu thuyết trở nên kịch tính, khó lường và khiến khán giả phấn khích. Nếu xem một bộ phim và ngay từ 10 phút đầu bạn đã đoán được điều gì sẽ xảy ra (vì nó đã xảy ra trong 100 bộ phim trước đó), ai là kẻ giết người, kho báu giấu ở đâu… thì còn gì là thú vị. (Dĩ nhiên cũng có thể loại phim, truyện tiết lộ cái kết trước và sau đó kể lại quá trình dẫn đến cái kết, twist kiểu đó còn hại não hơn).
Làm sao để tạo ra twist? Chính bạn cần là người bẻ gãy mô típ tư duy cũ của mình trước tiên. Bạn có nghĩ rằng điệp viên thì phải trông như 007? Vậy hãy thử tạo nên một điệp viên hoàn toàn trái ngược (như cách Mr.Bean đã tạo nên điệp viên 00 thấy).
Bạn nghĩ rằng hai người yêu nhau sẽ cưới nhau? Hãy thử tạo nên một cú phá bĩnh trong đám cưới. Bạn nghĩ kem ngọt? Hãy thử kem cay, hoặc kem độc. Về cơ bản, những thứ khác thường luôn tạo ra ngạc nhiên. Máu màu xanh, hoa hậu đầu trọc, nhân vật chính hoá ra đã chết từ lâu, ác quỷ tìm cách cứu thế giới… Nhưng không phải sự bất thường nào cũng được đón nhận. Người ta cần cái quen thuộc và logic trước đã, để chấp nhận chính họ là một phần của câu chuyện, rồi lơi là cảnh giác, và thế là… bùm… rơi vào bẫy twist của bạn.
📌Một vài công thức đơn giản của điệu twist ngôn ngữ:
💃 Nhịp 1 – 2 – twist:
Câu đầu bình thường, câu 2 xuôi theo câu 1 và câu lẽ ra là 3 sẽ là câu twist.
Ví dụ: Giảm cân là mục tiêu năm mới của rất nhiều người, trong đó có tôi. Tôi đã chuẩn bị sẵn sàng để thay đổi hoàn toàn thói quen cũ của mình. Từ giờ, mỗi tháng tôi chỉ leo lên cái cân 1 lần chứ không cân liên tục mỗi ngày nữa.
🕺 Nhịp 1 – twist.
Hãy thay twist vào phần cuối của các cấu trúc nguyên nhân – kết quả, câu hỏi – trả lời hay các câu thành ngữ, tục ngữ đã quen thuộc.
Ví dụ: Có tiền chưa chắc có hạnh phúc, nhưng có tiền… thì có hậu.
Trong một bộ phim 90 phút, bạn sẽ thấy có ít nhất 3 twist, càng lúc càng cao trào. Người tưởng như sẽ là vai chính lại lăn đùng ra chết. Quả bom phát nổ lúc mọi người đang ăn mừng. Vai phản diện là bà già ngồi xe lăn đan len và gặm chocolate. Nhân vật chính tưởng thua sấp mặt, ai ngờ tạo nên một cú lừa ngọt xớt, cho đối thủ vào tròng.
Hãy kể một câu chuyện khúc đầu hài, khúc sau rơi nước mắt. Hoặc ngược lại, bắt đầu ngôn tình – sau thành hài hước. Hãy chừa chỗ để “cua thật khét” bởi rốt cuộc thì twist là những “chuyện đó có ai ngờ”, “một cú lừa”, “phản dame quá đỉnh”, “tâm lý quá sức vặn vẹo” v.v… Hãy xem đây là bài tập chơi chữ mỗi ngày, cứ khi định nói cái gì đó “quá đúng”, ví dụ như ăn cơm thì no, lo thì mất ngủ, cái gì cũ thì phải thay – hãy thử dừng lại một chút để bẻ câu bẻ từ sao cho sai sai một chút.
👯♂️ Tặng bạn một câu chuyện làm cái kết cho chương này.
Cô ở trọ tại một căn phòng nhỏ xíu, hai mét chiều dài ba mét chiều ngang, hay hai mét chiều ngang ba mét chiều dài gì đó, nói chung cô chỉ được cái đẹp gái chứ mấy vụ ngang dọc này nọ cô rất thiểu năng.
Nhà anh ở cách cô hai lần ngã tư, đi ngang qua một xe nước mía, hai xe hủ tiếu, hai xe bánh mì và một hàng cháo vịt thì tới. Lúc anh chạy bộ sang rủ cô đi ăn sáng mất khoảng mười phút, lúc hai đứa nắm tay nhau đi dạo buổi tối thẹn thùng cười hihi giờ mình đi coi phim rồi đi ngủ hay vừa coi phim vừa ngủ hay đóng phim này nọ thì mất chừng ba chục phút, lúc giận nhau cô đi te te về nhà hình như hết năm phút mà anh thì nói không phải, mỗi lần em giận anh là mất tới mấy thế kỷ lận đó.
Lần đó cô giận anh. Tại cô phát hiện ra anh đem bánh handmade cô làm cho con nhỏ nào đó trong văn phòng ăn. Cô không quan tâm nó là con nào, facebook có bao nhiêu follower mỗi lần post status bao nhiêu like. Cô không quan tâm tiểu tiết. Nhưng cô giận. Lúc giận, cô không nói nhiều, cũng không trách móc, chỉ đập bàn bằng cái macbook của anh rồi bỏ về, đâu chừng mất có bốn phút năm mươi chín giây.
Cả buổi chiều hôm đó anh gọi điện cho cô liên tục nhưng cô không bắt máy. Anh đến tận nhà cô ngồi trước cửa, nhìn tội tới mức có hai ba bà bác đi arobic về ngang thả cho mấy tờ tiền năm trăm đồng. Ngồi lâu, anh nghĩ chắc cô giận quá nên đập đầu vô gối ngủ mất đất rồi, đành đứng dậy phủi mông ra về, rút điện thoại nhắn cho bạn “Mày ơi chắc cổ bỏ tao rồi”. Bạn nhắn lại “oh why?”. Anh nói “Tao lỡ đem bánh của cổ làm cho nhỏ đồng nghiệp ăn”.
Bạn nhắc lại “mà sao mày làm vậy? mày nghĩ nếu bồ mày đối xử tương tự với mày thì mày chịu nổi không?”. Anh thở dài “nhưng tao đâu có biết làm bánh”.
Bạn im lặng hồi lâu, rồi nhắn lại “thôi đó là định mệnh rồi, không ai độ được mày đâu”.
Anh nghe xong đã rối lòng nay lại thêm đắng lòng, định tắt wifi để 44 social, nào ngờ dự định chưa thực hiện thì nghe tiếng đập cửa.
Cô hiện ra ngay trước mắt anh, đôi mắt vẫn ánh lên màu lửa giận hờn, má cô đỏ hồng vì đi bộ qua hết hai ngã tư, một hàng cháo vịt, hai xe bánh mì, hai xe hủ tiếu, một xe nước mía để đến nhà anh. Anh hạnh phúc quá, không biết nói gì. Thì cô đã chìa tay về phía anh, nói dứt khoát “mở ra cho em”. Anh mừng rỡ xiết bao, biết cô đã tha thứ cho mình, “ừ, để anh”, nói đoạn mạnh mẽ mở hộp cá Ba Cô Gái ra giúp cô. Cô nói “cám ơn” rồi cầm hộp cá ra về, được dăm bước quay lại hỏi “có muốn ăn cá hộp chung không anh, loại này mới, đắt hơn cá hộp Ba Cô Gái truyền thống dạng hộp tròn 4 ngàn nhưng mà đậm đà và chất lượng hơn hẳn.”
Chuyện của anh và cô lại êm đẹp như xưa, nhờ cá hộp Ba cô gái được sản xuất tại nhà máy Royal Foods Việt Nam có tổng vốn đầu tư 10 triệu USD, lớn nhất Đông Nam Á và chiếm lĩnh hơn 50% thị phần cá hộp Việt Nam cũng như có mặt trên 90% xe bánh mì cả nước. Chỉ mỗi tội nắp hộp khó khui.
Cá hộp 3 cô gái – còn được dân gian gọi là cá hộp “6 cái …ú”.
Comments